November 30, 2011

NU HIER is genomineerd voor de Rotterdam designprijs 2011

Stem HIER!

Genomineerd door Sophie Krier:

Ester van de Wiel
voor Eetbaar Landschap, Nu Hier, Werkplaats Buijtenland

Ik nomineer Ester van de Wiel om de nieuwe betekenis die zij geeft aan de rol van ontwerper als die van initiator en curator. De nominatie omvat drie projecten die in relatie tot elkaar de evolutie van Ester van de Wiel’s werkwijze laten zien.

Kenmerkend voor de werkwijze van Ester van de Wiel is de manier waarop zij lokale kennis inzet, gebruik maakt van bestaande structuren en werkt met én op een landschappelijke schaal. Haar ontwerpen zijn agenda, legenda en ontwerp in één. In de genomineerde projecten komt telkens een aantal kernelementen terug: het agenderen van de opdracht, het zoeken naar nieuwe legenda-eenheden voor een gebied en het ontwikkelen van toekomstscenario’s en tools. De onderwerpen van studie van Ester van de Wiel tekenen zich de laatste jaren steeds duidelijker af: ‘tussentijd, tussenland, leesbaar landschap, eetbaar landschap, uitgesteld landschap’. Deze principes worden gelijktijdig ontwikkeld en uitgewerkt in haar leven, praktijk èn docentschap. Dit levert een collectieve, zelfstuwende vorm van kennis op, die een waardevolle bijdrage levert aan het leren lezen en inrichten van onze leefomgeving.

Foto: Ralph Kämena

Met Eetbaar Landschap (2009) heeft Ester van de Wiel ingezet op het toegankelijk maken van het voormalige Tilburgse Rioolgemaal Moerenburg, door de stad aangewezen als potentiële broedplaats. Onderzoek naar materialen en kennis uit het gebied maakte duidelijk dat voedsel een overkoepelend principe kon zijn om dit landschap te leren lezen. Uitgenodigde kunstenaars en ontwerpers kregen de opdracht om een gereedschap te ontwikkelen waarmee het landschap geproefd kan worden. Zo is er onder andere gewerkt aan een veldkeuken (Elmo Vermijs), een mobiele, lokaal inzetbare bierbrouwerij (Henriëtte Waal) en een archeologische moestuin (Maarten Kolk).

Site Eetbaar Landschap

Foto: Ralph Kämena

Nu Hier (2009-heden) maakt gebruik van de wachttijd van stedelijke bouwprocessen. Ester van de Wiel en Gerda Zijstra werden door woningbouwstichting PWS benaderd om een programmering te ontwikkelen voor een leegstaand kavel in het centrum van Rotterdam. Zij boden lokale clubs uit zich deze plek, Nu Hier, toe te eigenen en te gebruiken voor hun gezamenlijke liefhebberij. Dit zorgt voor een betrokken vorm van beheer en voor meervoudig gebruik. De openbare ruimte is in Nu Hier benaderd als een omgeving voor allerlei activiteiten, zoals koken, tuinieren, sporten, studeren, enz. Nu Hier werkt met een eenvoudig doch slagvaardig principe: wat werkt blijft, wat niet werkt verdwijnt. Het visueel maken, verbinden en deelbaar maken van de kennis die zich rond Nu Hier verzamelt, blijft een uitdaging.

Werkplaats Buijtenland op het Heemraadsplein in Rotterdam tijdens Rotterdamse Oogst.

Werkplaats Buijtenland (2011) is een samenwerking met Marnix Tarvenier. Het vertrekt vanuit een landschap in transformatie, en wil de ervaring van dit landschap stimuleren door recreatie te koppelen aan duurzame agrarische productie en consumptie. De genodigde ontwerpers (Studio Makkink & Bey, Henriëtte Waal, Elmo Vermijs) zullen buijtentools ontwikkelen om het recreatief potentieel te onderzoeken: een buijtenbrouwerij, buijtenbed, buijtenkeuken en buijtenpaden. Allen worden op maat ontworpen voor de plaatselijke, archetypische platte kar, die het grootste deel van het jaar niet in gebruik is.

Site Werkplaats Buijtenland

In de drie genomineerde projecten rekt Ester van de Wiel haar rol als ontwerper op met de rol van initiator en curator. Door een onderliggende agenda vast te stellen, worden individuele perspectieven met elkaar in verband gebracht. Zelf zegt ze hierover: ‘Je moet weten wat er speelt om te kunnen schakelen, je bent een soort bemiddelaar. Afhankelijk van wie je uitnodigt, krijg je een agenda mee, die moet je proberen vrij te spreken [bij de opdrachtgever]. (…) Als je preciezer wordt, kan er veel meer.’ Zij maakt daarmee ruimte voor een essentiële verdieping van het ontwerpvak.

De Rotterdam designprijs is een van de belangrijkste (tweejaarlijkse) designwedstrijden in Nederland. Voor de editie van 2011, tevens de elfde editie, selecteerden vijf scouts ieder drie verschillende ontwerpers of projecten. Door de nieuwe aanpak willen de partners het debat over de betekenis van design stimuleren.

Premsela Publieksprijs. Behalve voor de jury is tijdens deze editie een belangrijke rol voor het publiek weggelegd. Premsela, Nederlands Instituut voor Design en Mode organiseert samen met Stichting Designprijs Rotterdam de Premsela Publieksprijs. Iedereen kan in de tentoonstelling, via deze site en via de gratis te downloaden ‘designprijs’ app stemmen op zijn of haar favoriet.